Biblioterapia
Biblioterapia jest rodzajem terapeutycznego wsparcia poprzez wykorzystanie książek oraz czasopism w celu regulacji systemu nerwowego i psychiki człowieka. Za jej twórcę uważa się Nikołaja Rubakina, rosyjskiego bibliotekarza i bibliografa, który prowadził badania poświęcone leczniczemu zastosowaniu literatury. Początki biblioterapii sięgają jednak czasów starożytnych, kiedy to książki traktowano jak lek na dolegliwości duszy. Termin „biblioterapia” po raz pierwszy użył Samuel Mc Crothers w „Atlantic Month”, w 1916 roku. W Polsce nazwa ta pojawiła się w latach trzydziestych XX wieku, ale jako dyscyplina naukowa rozwinęła się jednak dopiero w latach osiemdziesiątych. Dziś warsztaty terapii zajęciowej prowadzone są w szpitalach, szkołach, przedszkolach, domach pomocy społecznej, w środowiskowych domach samopomocy, w świetlicach terapeutycznych, a także klubach osiedlowych. Wykorzystywanie wartości biblioterapii zmniejsza stres, pomaga uzyskać wsparcie psychiczne, a także wyeliminować poczucie osamotnienia czy wykluczenia.
W biblioterapii wykorzystuje się przede wszystkim literaturę, która prezentuje nie tylko problemy, ale przedstawia też schematy rozwiązań. Terapia polega na ukierunkowanym przez bibliotekarza czytaniu książek, odpowiednio wybranych pod kątem potrzeb uczestników zajęć. Następnie omawia się wybrane fragmenty, które mogą pomóc w rozwiązaniu konkretnych problemów życiowych. W taki to sposób książka staje się doradcą, psychologiem i przyjacielem, pomagającym zmniejszyć stres, uzyskać wsparcie psychiczne, a także wyeliminować poczucie osamotnienia czy wykluczenia.
Oddziaływania biblioterapii można podzielić na:
- terapeutyczno-rehabilitacyjne – udzielanie psychicznego wsparcia, pomoc w redukowaniu stresu, lęku i napięcia, wzmacnianie wiary w siebie i swoje możliwości, pomoc w pokonywaniu poczucia niezrozumienia, osamotnienia czy izolacji społecznej,
- dydaktyczno-wychowawcze – skłanianie do przemyśleń i autorefleksji, kształtowanie postaw moralnych, rozbudzanie wyobraźni, wspieranie procesów poznawczych,
- profilaktyczne – wartościowe spędzanie wolnego czasu, wspieranie budowania pozytywnego obrazu świata i siebie, pogłębianie wrażliwości, rozwijanie wyobraźni,
- relaksacyjne – zmniejszenie stresu związanego z chorobą lub przeżyciami, zrozumienie problemu.
Biblioterapia może być ona szeroko stosowana, gdyż jest narzędziem pomocnym w pedagogice, psychologii, medycynie czy psychiatrii. Działaniem biblioterapeutycznym mogą być objęte osoby chore, niepełnosprawne, uzależnione, mające problemy emocjonalne oraz te, które nie radzą sobie z życiem codziennym.
Odmianą biblioterapii dla dzieci jest bajkoterapia, czyli terapia przez opowieści, zwane również bajkami-pomagajkami. Sprawdza się zwłaszcza u dzieci od 4. do 9. roku życia. Jest to metoda terapii i profilaktyka problemów emocjonalnych.
Nasza biblioteka dysponuje szeroką ofertą książek, mogących posłużyć w zajęciach biblioterapeutycznych. Dzieci i młodzież mają możliwość korzystania z czytelni i pomocy bibliotekarza w sytuacjach problemowych, kiedy potrzebują chwili relaksu czy odpoczynku, a także gdy chcą tak po prostu z kimś porozmawiać. Księgozbiór jest systematycznie wzbogacany o nowe pozycje.